Bugün, aylardır çekiştirip durduğumuz 2023'ün ülkemiz sigorta sektöründeki etkilerine ve 2024 yansımalarına bakmak istedim. 2024 için "bu yıl o yıl" denmesi sadece reasürans dünyasındaki değişimlerden kaynaklanmıyor. Sektörün 2023 yılında yaşadıkları ve performansı da önemli etken. Önce istatistikler;
2023 yılı Aralık sonu itibarı ile toplam prim üretimi geçen yılın aynı dönemine göre %106,8 artış ile 485.920.456.472 TL olarak gerçekleşmiş. Reel büyüme ise %25 . 2022 de reel değişim %35 miş. 2023 yılı branş bazında prim dağılımı aşağıdaki gibi;
Alt branş poliçe adetleri bazında 2023- ve 2022 üretimlerine de bakalım ;
Poliçe adetleri bazında baktığımızda hayat hayat sigortaları genellikle kredi bağlantılı, kredi kullanımına bağlı bir düşüş olabilir. ancak prim üretimi %11 artmış. Hayat dışının lokomotif branşları olan kasko ve trafik detayında baktığımızda poliçe adet artış %21 ama prim üretimindeki reel değişim %14 , trafik poliçeleri adetleri 2022 ye göre %19 artmış görünüyor ,prim üretimi artışı ise % 21 , yangın branşında ise poliçe adedindeki %2,62 lik artışa karşın prim üretiminde reel büyüme %45 . TSB istatistikleri 2 tür değişim verisi içeriyor, burada paylaştıklarım enflasyon etkisinden arındırılmış reel değişimler. İstatistikler sektördeki %25 reel değişimin lokomotif branşlardan daha çok yangın, sorumluluk, finansal kayıplar ve sağlık sigortalarından geldiğini gösteriyor. Bu branşlarda ortalama reel değişim %40'ın üzerinde.
Satış kanalı bazında baktığımızda prim üretiminin dağılımı aşağıdaki gibi ;
Merkez | Acente | Banka | Broker | Diğer |
8,0% | 54,1% | 20,8% | 14,4% | 2,6% |
Satış kanalı bazında kasko ve trafik sigortalarının satışında acente payı %80 , genel sorumluluk, hava ve su araçları sorumluluk, finansal sigortalar, alacak ve kefalet gibi özellikli branşlarda brokerler açık ara önde. Ticari Yangın, mühendislik inşaat sigortalarında broker ve acente prim üretimleri rakamsal olarak birbirine yakın görünse de, acente ve broker sayıları dikkate alındığında brokerlerin bu ürünlere daha konsantre olduğu anlaşılıyor.
Satış şekli dağılımına baktığımızda ise geleneksel yöntemin çok yaygın olduğunu görüyoruz.
Tele-Satış | E-Ticaret | Geleneksel |
0,6% | 2,0% | 97,5% |
E-ticaretten Dask ZDS, Trafik ve diğer başlığı altında verilen branşların satışı yapılmış.
Hasar prim olarak incelersek; 2023 3. çeyrek sonu itibariyle özet tablo ;
Şirket Adı | Brüt Hasar Prim Oranı (%) | Net Hasar Prim Oranı (%) |
|---|---|---|
TOPLAM (HAYAT DIŞI ŞİRKETLER) | 115,1% | 86,2% |
TOPLAM (HAYAT VE EMEKLİLİK ŞİRKETLERİ) | 23,6% | 21,2% |
TOPLAM (REASÜRANS ŞİRKETLERİ) | 221,2% | 82,2% |
TOPLAM (HAYAT DIŞI ŞİRKETLER+HAYAT VE EMEKLİLİK ŞİRKETLERİ) | 100,6% | 72,8% |
Aynı dönemde teknik karlılık ise hayat dışı şirketlerde %2, hayat şirketlerinde %13,9 , şirketlerin mali karlılıkları da düşük, %6 civarında.
Bu kadar rakam ve istatistikten sonra, sadece kasko trafik sigortalarını dikkate alarak bakarsak eğer, araç fiyatları yükselmiş, yeni araç alımı 2022 Aralık'a göre %37 artmış olmasına rağmen, primlerdeki artış aynı oranda yüksek olmadığı gibi, döviz artışı, asgari ücret ve onun peşi sıra gelen ücret artışları, tüm maliyetlerdeki genel artışlar etkisiyle, finansal gelirlerdeki yüksek getirilere rağmen sektör karlı değil.
Yıl, branş, sigorta şirketi bazında istatistikler için TSB nin İstatistikler bağlantısından ulaşabilirsiniz. Ayrıca TSB'nin görsel analiz raporları sayfası na bakmanızı tavsiye ederim Sektörü yakından takip edenler için dinamik analizler sunuyor , bağlantıyı buraya bırakıyorum;
İstatistiklerden sonra 2023 de sektörde tanık olduğumuz değişikliklere bakalım.
2023 yılı sektörde taşların yerinden oynadığı olaylara sahne oldu. Reasürans piyasalarındaki değişimler etkilerini göstermeye başlamıştı ki, 6 Şubat ta Kahramanmaraş merkezli deprem her şeyi değiştirdi. Sigorta şirketleri bu olağanüstü dönemde müthiş performans gösterdiler. Deprem, sektörün hangi alanlarda düzenleme yapması gerektiği konusunda da çıkarımlar yapmasını sağladı. Başta risk kabul olmak üzere, risk seleksiyonunda, tarifelerde önemli revizyonlar art arda geldi. Kentsel dönüşüm yasası içinde yer alan, yapı denetim ve bina tamamlama gibi sigortalarla sigorta sektörü dönüşümün kritik oyuncularından olacak.
Sektörün uzun bir "TO DO" - "yapılacaklar" listesi oluştu. Yaz aylarından itibaren sinyallerini vermeye başlayan global reasürans dünyasındaki gelişmeler 2024 deki önceliklerin sıralamasını değiştirdi. Trete anlaşmaları ilk sıraya oturdu.
Baden Baden Konferansları serisinden hatırlayacaksınız, global reasürans piyasasındaki artışların 2026 yılına kadar devam edeceğinin sinyalleri gelmişti. Kapasite kapasite dedik durduk , artık kapasiteler pahalı ve bir o kadar da koşullu. Bu da sektörün özellikle global reasürans piyasasına sattığı risklerde seçici ve titiz davranacağı anlamına geliyor. 2023 de konuşmaya başladığımız değişimlerin ilk sonuçlarını 2024 Ocak yenilemelerinde net olarak izliyoruz. Hem maliyetler arttı, hem de sigorta koşulları zorlaştı.
Trafik sigortasında SEDDK'nın art arda yaptığı mevzuat revizyonları, Ocak 2024 den itibaren geçerli olacak sivil ve ticari risklerdeki güncellenen ihtiyari deprem tarifesi, yangın primlerindeki minimum oranlar , risk analizi ve danışmanlığına artan talep, büyük zararlara sebep olan ticari yangın ve doğal afet olayları, iki sigorta şirketinin faaliyetinin durdurulması, sigorta şirketleri sermayelerindeki düzenlemeler, DASK mevzuatındaki yenilikler derken her yıl sigorta poliçelerini yenileme, pazarlık ve hasarlar dışında sektörü takip eden etmeyen herkesin gözü bir anda sigorta sektörüne çevrildi.
Ekonomik krizin etkilerinin tüm dünyada yaşandığı bir dönemde sektör tüm paydaşları ile zor bir yıl geçirdi ve 2024 yılına da bu zorluklarla girdi. Güçlü sermaye, rekor prim üretimi haberleri sevindirici, alınan bir dizi önlem ve değişimle 2024 de başlayan zor koşulların, en az birkaç yıl daha devam edeceği öngörüsü ile, sektörün karlılığını koruyacak önlemleri almaya devam etmesi, güçlü ve sürdürülebilir sigortacılık için kararlı ve istikrarlı duruştan ve değişimden ödün verilmemesi gerekiyor.
SEDDK, yeni sermaye tutarları duyurusu, broker yönetmeliğindeki yaptığı düzenlemeler, sektördeki yetkinlik ve güçlü sermayeye verdiği önemi gösteriyor. TFRS uyum, yönetmelik değişiklileri, genel şartlarda revizyonlar gibi düzenlemeleri ve duyuruları devam edecek.
Trafik sigortalarındaki sorunlar bitmiyor. SEDDK en son trafik sigortası düzenlemekten kaçınma kriterlerini duyurdu. Bu durum sigortacıların üzerinde ciddi bir toplum baskısı yaratıyor. Şirketler uzun süredir çarenin serbest tarife olduğunu belirtiyorlar, ancak serbest tarife sigortanın maliyetinin daha da artması demek. Bu da sigorta aynı zamanda ekonomik olmalı prensibi ile çelişiyor, primler kontrollü ve denetimli artsa bile alım gücü her geçen gün azalan araç sahipleri zorlanıyor. Teknik ve mali karlılığın tek haneli oranların üzerine çıkamadığı bu döngüden kurtulmak için trafik sigortasında atılacak adımlar büyük önem taşıyor.
Sağlık sigortaları yan kulvarda dolu dizgin koşuyor adeta. 2023 de hasar prim oranı %70 in altında olan gruplar bu yıl %100 e yakın artışlarla yenilenmiş. Diğer taraftan , düşük hasar primli grupları portföyüne katmak isteyen sigorta şirketleri rekabette mevcut sigortacısının priminin altına inerek durumu daha da karmaşık hale getiriyor, hatta bazı sigorta şirketleri grubun muafiyetleri , devam eden hastalıklar gibi grup poliçesini negatif etkileyecek durumları bile her şeye tamam diyerek teklif veriyorlarmış. Hal böyle olunca sigortalı arada kalıyor. Sağlık sigortası titizlikle takip edilmesi gereken hassas bir yan hak, bir tarafta uzun zamandır çalıştıkları ve memnun oldukları sigortacıları var, başka bir şirketle daha uygun maliyete yenileseler 2025 de primleri yine fırlayacak ,diğer taraftan devir tasarruf devri, masalarında daha düşük bir prim olduğundan karar vermek kolay değil. Bu arada belirtmeden geçemeyeceğim, bireysel sağlık sigortalarında grup sağlıktaki rekabetin ve cömertliğin esamisi yok. Bireysel sigortalılar 2 -3 kat artan primlerle sigorta yaptırsam mı yaptırmasam mı diye düşünüyorlar. Bence sağlık sigortası da acilen ele alınması gereken konuların başında geliyor.
Sektör yöneticilerinin işleri oldukça zor. Bir tarafta pazar payı ve satış hedefleri, sermayedar baskısı, bir tarafta reasürans piyasasının yeni koşulları, teknik ve operasyonel yatırımlar, toplumun, sigortalıların ve aracıların beklentileri, nitelikli iş gücünü koruma, kamusal yeni düzenlemeler arasında ticari bir kuruluş olarak çok alanda başarılı olmak için yoğun bir tempoda çalışıyorlar. Verdikleri güçlü mesajlar, sektör temsilcilerinin motivasyonu açısından çok kıymetli.
2023 kolay değildi, yaşadığımız büyük afetle hepimizin sarsıldığı bir yıl oldu. Sektörün genel sıkıntıları ekonomik koşullarla birlikte daha da ağırlaştı, ama ticaret hayatı iniş çıkışlara hazırlıklı ve çevik karakterdedir. Sektör teknik sigortacılık, titiz risk seçimi ve doğru fiyatlama ile kalıcı çözümleri devreye alacaktır.
Dünyada ve ülkemizde yaşanan tüm zorluklara rağmen, kamunun da desteğiyle, binlerce insana istihdam sağlayan ve ekonomiye katkısı tartışılmaz olan sigorta sektörümüzün atacağı kararlı ve akılcı adımların 2024 de olumlu değişimleri getireceğine inanıyorum.
Herkese kolaylıklar.
#sigorta #maliyetler #istatistikler #buyume #reasurans #trete #ekonomi #katmadeger #prim #trafik #kasko #yangin #deprem #earthquake #reinsurance #treaty #karlilik #profit #insurance #motor #risk #compliance #regulation #yonetmelik #tariff #tarife
Comentarios