Geçtiğimiz hafta şiddetli yağışlar Körfez ülkelerinde 20'den fazla can kaybına yol açtı ve sellere neden oldu. Dubai nin kuzeyinde aracıyla sele kapılan 1 kişi hayatını kaybederken Birleşik Arap Emirlikleri’nin kuzey komşusu Umman, son 75 yılın en şiddetli yağışından en çok etkilenen ülke oldu. Şiddetli fırtınalar Dubai'nin sihirli ve mükemmel görüntüsünü silip süpürdü, şehrin havalı dış mekanlarının ve altyapısının çoğunu sular altında bıraktı.
Dubai, çöl şehri olarak biliniyor. Farklı kaynaklara göre zaman zaman sağanak yağışlar alsa da, Dubai'de yıllık ortalama yağış miktarı 100 mm'den az - 1 mm yağış = 1 kg/m2 (Örneğin Türkiye'de 1999-2020 arası ölçümlerde yıllık yağış miktarı 564 mm olarak tespit edilmiş. 2023 yılında 351,7 mm'ye düşmüş.). Neredeyse 10 ay yaz olan, boğucu sıcak, basık, kurak ve parçalı bulutlu ve kurak kış ve ve az bulutlu bu bölgede sıcaklık 14°C ila 41°C arasında değişiklik gösteriyor. Ve yine yılın neredeyse 10 ayı damla yağmur düşmeyen bölgede Şubat ve Mart ayları genel toplamda 2,2 gün yağış alıyormuş. BBC Weather hava tahminlerine göre, her biri atmosferde 15 km (9 mil) yükselen ve güçlü bir jet akımıyla beslenen dört büyük fırtına kümesi, birbiri ardına BAE'ye girdi. Hafta başında başlayan şiddetli sağanak yağışlar bölgenin normalde tüm yıl boyunca toplamda aldığı ortalama yağış miktarına ulaşınca, seller şehirde trafiğin durma noktasına gelmesine, uçuş iptallerine ve okulların kapanmasına neden oldu.
Körfez'in çöl ağırlığına rağmen şiddetli yağışlar aldığı biliniyor ve bölge sakinleri halka açık bir uyarı sistemi aracılığıyla uyarılmış- ancak Dubai'nin 1949'dan bu yana görülen en kötü yağmurdan sonra düzenli yağış olmaması nedeniyle altyapısal olarak bu tür hava olaylarına yeterince hazırlıklı olmadığı belirtiliyor ( Kaynak BBC) Diğer taraftan, hangi şehir olursa olsun bu şiddet ve yoğunluktaki yağıştan etkilenmemenin mümkün olmayacağını da belirtiyorlar.
Bu yağışa aşırı sıcaklar nedeniyle atılan bulut tohumlama yönteminin neden olduğuna dair söylentiler olsa da, meteoroloji uzmanları aslında haftalar öncesinde yağışı işaret etmişler.
Bir süredir Ortadoğu için sel uyarısında bulunan uzmanların “bilimsel” açıklamasına göre, yağışların nedeni sıcak ve nemli havayı içine çeken ve diğer hava sistemlerinin gelmesini engelleyen kapalı alçak basınç hava sistemi… “Daha sade” açıklamaya göre de nedeni, "iklim değişikliği.”
Şiddetli yağışların mali sonuçlarına bakalım:
Dubai Uluslararası Havalimanı'na iniş ve kalkış dahil 400 den fazla uçuş iptal edildi. Bu rakam bağlantılı uçuşlarla beraber Cuma günü 1474 e çıktı. Yüzlerce uçuş da ertelendi. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Atlanta Havalimanı’ndan sonra dünyanın en çok yolcu taşıyan ikinci havalimanında yetkililer, eskiye dönmenin zaman alacağı konusunda uyarıyor.
Bankacılık işlemlerinde ve şehir içi ulaşımda büyük aksaklıklar, ayrıca hizmet kesintileri oldu.
Terk edilmiş araçlar: Çevre ve şehir içindeki yollarda yüzlerce araba, etraflarında su yükselirken motorlarının durması nedeniyle terk edildi. Burada çok fazla söze gerek yok, terkedilen araçların lüks segment ve özel yapım; çok pahalı oldukları gerçeği malum.
Ülkenin önemli gelir kaynaklarından biri olan alışveriş merkezlerini su bastı.
Havalı modern binalar, dükkanlar sular altında kaldı.
Yağışın ardından büyük bir temizlik çalışması başladı ve bu çalışmalar muhtemelen uzun bir süre alacak. Sadece temizleme masraflarının 1 milyar doları bulacağı söyleniyor. Dubai'nin önemli bir turistik merkez olduğunu dikkate alırsak, şu anki görüntüsü- hem de en çok ziyaret edildiği aylarda rezervasyon iptallerine neden olabilir. Zarar gören binalar ve konutların temizlik ve tamir masrafları henüz bilinmiyor.
Altyapıya - yollar, köprüler ve toplu taşıma sistemlerindeki oluşan zararlar nedeniyle yeni ve büyük yatırımlar gerekecek. Her ne kadar son teknoloji ürünü bir altyapıya sahip olduğu düşünülse de yağmurun yoğunluğu, bu tür aşırı hava olayları için tasarlanmamış drenaj sistemlerindeki açıkları ortaya çıkarmış olabilir. Yüksek maliyetli olacağı tahmin edilen onarım ve iyileştirmeler için diğer kalkınma projelerinden kaynak aktarılması gerekebilir.
Her afet sonrasında ortaya çıkan toplumsal sonuçları göz ardı etmemek gerekir. Selden zarar gören evlerin oldukça fazla olduğu belirtiliyor. Yerlerinden, evlerinden olan insanlar ve zarar gören işletmelerin ekonomide yaratacağı dalgalanma etkisi var. Kaybedilen ücretler ve düşen üretim geçici bir ekonomik gelir düşüşüne neden olduğunda , hükümet müdahalesi gerekiyor ve destek programlarına ihtiyaç oluyor.
Birleşik Arap Emirlikleri dünyanın 6. büyük ekonomisi, Kişi başına düşen 88.211 dolar gayri safi yurt içi hasılaya sahip olan ülkenin en büyük gelir kaynağı petrol.
Dubai hükümeti, "biz çöl ülkesiyiz, ayda yılda bir yağmur yağar, yağsa da bir şey olmaz , olursa da artık Allah'ın takdiri" dememiş, son yıllarda yaşadıkları yoğun yağış geçişleri ve doludan ders alıp, değişen hava olaylarına hazırlıklı olmak için ülke altyapısına son yıllarda önemli yatırımlar eklemiş: 2021 yılında şehrin yüzde 40'ının yağmur suyunu tahliye edecek kapasitede, yapımı 4 yıl süren ve 2,5 milyar dolara mal olan ve yerin 35-40 m altına inşa edilen 10 km'lik Derin Tünel Yağmur Suyu Sistemi tüneli devreye alınmış. Diğer taraftan yaşanan aşırı hava koşulları sigorta şirketlerinin davranışlarını etkilemiş ve bazı şirketler, zarar azaltma taktikleri (risk yönetimi) yoluyla (örneğin, şiddetli yağmur dönemlerinde tüketicilere bildirimler göndermek veya doludan kaynaklanan potansiyel motor kayıplarını azaltmak için kanopilerin inşasını teşvik etmek gibi) felaket riskine maruz kalma oranlarını azaltmak için adımlar atmaya başlamışlar.
Insurance Insider haberine göre, bu sel olayı yine reasürans piyasasını vuracak. Dubai ticari sigortalar ve araç sigortalarının popüler olduğu bir bölge. Diğer taraftan Dubai, global bir reasürans marketi. AM Best tarafından yapılan bir araştırmaya göre, Birleşik Arap Emirlikleri sigortacılarının Dubai'deki son sel felaketinin yol açtığı hasarla ilgili olarak önemli sayıda hasar talebi alması bekleniyor. Bu olay büyük ihtimalle lokal sigortacıların ve onlara reasürans kapasitesi sağlayan Dubai reasürans marketinin uhdesinde kalacak. Bu da hem Dubai ve Körfez ülkelerindeki sigorta primlerine, hem de Dubai piyasasının teminat verdiği yurtdışı risklerinin sigorta maliyetlerine yansıyacaktır.
Bununla birlikte AM Best ülkedeki düşük sigorta penetrasyonu ve kapsamlı reasürans korumalarının zararları yönetilebilir ve üstlenilebilir bir seviyede tutacağını belirtmiş.
Motorlu araçlarda ise ilginç bir durum var, sürücülerin çoğu daha ucuz olan İhtiyari Mali Sorumluluk sigortası yaptırıyormuş ve sel baskınını kapsayan kapsamlı kasko poliçeleri nadirmiş!
Dünyanın hemen hemen en sıcak, çöl olarak bilinen bölgesinde yaşanan bu yağışlar gelecekte olağanlaşabilir. Dubai, vurdumduymaz bir mantalitede olsaydı, bu afet çok daha korkunç zararlara sebep olabilirdi. Yatırımlar yapılması ve tedbirler alınmasına rağmen, yağışın tahmin edilenin çok çok üzerinde olması zararın boyutlarını büyüttü.
Uzun lafın kısası, iklim değişikliğinin etkileri tüm dünya için önemli bir tehdit olmaya devam ediyor. Bu durumda sigortacılar, dünyanın herhangi bir noktasında geçmişinde daha önce benzeri görülmemiş doğal afetlerin gerçekleşme olasılığını göz ardı edemezler.
Sigorta piyasası bu konuda risk yönetimine odaklanırken, bir taraftan da artan hasar frekansına cevap verebilecek şekilde teminat havuzlarını büyütmek için prim artışlarına gidiyor.
''Kırmızı kar yağınca'' deyimini duymuşsunuzdur. Gerçekleşmesinin imkânsız olduğunu anlatmak istediğimizi olaylarda karşımızdakine bunu "Kırmızı kar yağınca" deyip şaka yollu ifade ederiz (Bu arada belirteyim, şaka da gerçek olmuş gibi sanki, kırmızı kar yağmış ve bilim insanlarına göre hiç hayra alamet değil (Yalnızca karla veya karlı alanların yakınında bulunan bu alg türü sayesinde Aristo’nun ‘’kanlı kar’’ olarak adlandırdığı aynı zamanda ‘’watermelon snow -karpuz karı ’’ olarak da bilinen kırmızı kar yağışları).
"Küresel ısınma bir yalan mı?" başlıklı yazımda da değindiğim iklim değişikliğinin sebep olduğu zararlara örnek bu sefer Dubai'den geldi.
Dubai önümüzdeki hafta sonu 29-30 Nisan'da global reasürans ve sigorta piyasasının önemli organizasyonlarından Dubai World Insurance Conference'a ev sahipliği yapacak. DWIC sayfasında kayıt işlemlerinin bittiği yazıyor. Konferansın iptali ya da başka bir tarihe ertelendiğine dair bir haber bulamadım. Programa uygun bir şekilde gerçekleşirse, yaşanan sel felaketinin konferans gündemine damgası vuracağını tahmin edebiliriz.
Herkese iyi pazarlar.
#Dubai #flood #fatalities #motorinsurance #insurance #reinsurance #damages #climatechange #globalwarming #premiums #unexpected #modelling #redsnow #sigorta #reasurans #sel #kasko #kirmizikar #maliyet #hasar #zarar #DWIC #heavyrain
Haber bağlantıları;
Comments